اهدای عضو اهدای زندگی
جمله ای است که هزاران بار شنیده ایم همه ی ما به اهدای عضو در زندگی پعد از مرگمان فکر کرده ایم.
مرگ مغزی چیست؟
مرگ مغزی به وضعیتی غیر قابل برگشت همه ی عملکردهای مغز گفته می شود که در این حالت همه ی نورون های مغز تخریب شده که شخصی که مرگ مغزی شده قطعا می میرد که فردی که مرگ مغزی شده تخت هیچ شرایطی بهبودی و بازگشت به زندگی را تجربه نمی کند. زیرا مغز که مسئول فرماندهی بدن است تخریب شده و قابلیت فرماندهی بازسازی و ترمیم را ندارد.
اهمیت اهداء عضو:
بسیاری از هم نوعانمان جان خود را به خاطر نرسیدن اهدای عضو از دست می دهند در حالی که بیمارانی که مرگ مغزی شده اند می توانند جان 8 انسان نیاز به عضو را نجات دهند.
اهدای عضو تنها راه نجات بسیاری از بیمارانی است که به بیماری های قلبی و کلیوی و اشخاصی که دچار مشکلات کبد هستند و در لیست دریافت عضو هستند می باشد.
روز ملی اهدای عضو:
31 اردیبهشت ماه به عنوان روز ملی اهدای عضو در کشورمان ایران جشن گرفته می شود. کشورهای دیگر روز ملی اهدای عضو را مانند ایران جشن می گیرند تا این روز بزرگ را در ذهن ها پررنگ تر کنند که هدف از چنین کاری گرامی داشت اهداکنندگان اعضا است.
مراحل اهدای عضو
شناسایی افراد:
ابتدا افرادی که دچار مرگ مغزی شده اند را شناسایی می کنند این اشخاص باید دارای شرایط اهدای عضو باشند .
ویزیت اولیه:
وقتی بیمار مرگ مغزی شناسایی شود و معاینه های انجام شده تایید کند فرد دچار مرگ مغزی شده است و ممنوعیتی برای اهدای اعضای آن وجود ندارد.
جلب رضایت از خانواده بیمار:
با خانواده ی بیمار صحبت می کنند تا اعضای بیمار را اهدا کند و یک فرم توسط همراهان بیمار پر شده و امضا می کنند که رضایت به اهدای عضو می دهند. سپس گیرنده ی مناسب را پیدا می کنند که گیرنده باید گروه خونی و نوبت آن که در لیست انتظار است و وضعیتی که گیرنده دارد انجام می شود.
انتقال و نگهداری اهداکنندگان عضو:
وضعیت فرد انتقال کننده اعضا باید توسط متخصصین پایدار شود و از آن مراقبت می کنند که طی این مراقبت متخصص بیهوشی و پرستاران مجرب دائما وضعیت بیمار را بررسی و کنترل می کنند.
تایید مرگ مغزی و برداشت عضو:
متخصص جراحی اعصاب و مغز و اعصاب و واعصاب داخلی و بیهوشی و پزشکی قانونی مرگ مغزی را تایید می کند. و چک می کنند که همه ی مراحل اهدا ی اعضا بدن قانونی باشد.
سپس این 5 متخصص جلسه برگزار می کنند که در آن مسئول اهداء عضو و مددکار و روانشناس و هماهنگ کننده و خانواده اهدا کننده حضور دارند که هم خانواده ی بیمار را توجیه می کنند و رای نهایی را می گیرند و هماهنگی لازم برای زمان عمل هم انجام می شود.
برداشت عضو و مراسم تدفین:
بیمار را به اتاق عمل می برند و برداشت عضو انجام می شود. عمل جراحی اهدای عضو هیچ گونه تاثیری بر بدن فرد ندارد و محل عمل توسط جراحان ترمیم می شود و متوفی را به سرد خانه می برند و مراسم تدفین انجام می شود که از خانواده ی اهداکننده به جهت انجام کار انسان دوستانه تقدیر می شود.
اعضای قابل اهداء:
قلب و ریه وکبد و کلیه و لوزالمعده
و بافت هایی مانند:
- قرنیه چشم
- تاندوم و غضروف برای بازساری اعضایی که آسیب دیده اند.
- پیوند استخوان جهت جلوگیری از قطع عضو در بیماران سرطان استخوان
- دریچه ی قلب برای بیمارانی که با اختلال در دریچه قلب متولد می شوند.
- پوست برای بیمارانی که به سوختگی شدید مبتلا شده اند.
- مغز استخوان برای بیماران سرطانی.
- در افراد سالم با تجویز پزشک می توان بخشی از کلیه ها و کبد و یا ریه و قسمتی از روده کوچک را اهداکنند.
مرگ طبیعی و اهدای عضو:
قسمتی از بدن مانند قرنیه و دریچه ی قلب و غضروف و تاندون ها را می توان تا 48 ساعت بعد از مرگ اهدا کرد. پیش از اهدای عضو بیماری های که از طریق خون منتقل می شوند را بررسی می کنند مانند هپاتیت و ایدز تا فرد گیرنده به بیماری جدیدی مبتلا نشود.
کارت اهدای عضو:
داشتن کارت اهدای عضو نشانه ی رضایت قلبی بیمار است ولی رضایت ولی هم الزامی است داشتن کارت اهئای اعضا نشان دهنده ی نیت فرد است تا والدین بتوانند رضایت دهند. به هر دلیلی که از داشتن کارت اهدای عضو منصرف شدید می تونید آن را باطل کنید.
الویت دریافت عضو:
لیست افرادی که در انتظار دریافت اعضا هستند در مرکز مدیریت پیوند و بیماری های خاص وزارت بهداشت موجود است ولی اولویت با افرادیست که:
- سازگاری گروه خونی
- وخیم بودن شرایط بالینئی
- مدت ماندن در لیست انتظار
- انطباق بافتی به خصوص در کلیه
- مطابقت عضو اهدایی ازنظر اندازه مخصوصا ریه
- فاصله فرد تا مرکز پیوند و مدت زمان رسیدن به مرکز
پیوند اعضا 70 درصد با موفقیت انجام می شود اگر گیرنده عضو از خود به خوبی مراقبت نکند بدن گیرنده پیوند را خود به خود بیگانه تلقی می کند و پس می زند پس باید مرتب و دقیق تخت نظر باشد و داروهای خود را به موقع مصرف کند.
اهدای عضو در همه ی سنین اتفاق می افتد.
آیا خانواده ی فرد گیرنده و دهنده عضو یکدیگر را ملاقات می کنند؟
هویت طرفین که محرمانه می ماند تعدادی از خانواده ها از طریق نامه ی بی نام و نشان باهم مکاتبه دارند و در مراسمی تحت عنوان نفس در کنار هم جمع می شوند عضو پیوندی به صورت رایگان از اهدا کننده دریافت می شود به صورت هدیه.
عواقب پس زدن پیوند:
در صورت تشخیص به موقع پیوند امکان درمان وجود دارد کنترل دقیق بیمار و مصرف دارو و انجام آزمایشات به موقع می توان از رد کامل پیوند جلوگیر ی کرد.
پیوند عضو ها بین جنس ها و نژادها:
جنسیت و نژاد متفاوت مانعی برای پیوند نیست اما سازگاری گروه خون و اندازه عضو مانند ریه و انطباق بافتی در مورد کلیه بسیار مهم است.
بیمار نیازمند دریافت عضو چه مدت در لیست انتظار است؟
از چند روز تا چند سال بسته به وخامت شرایط بالینی موجود بودن عضو پیوندی و سازگاری آن در بیماران مختلف متفاوت است.
بیماری های زمینه ای که مانع اهدای عضو می شوند:
بیماری های عفونی مانند ایدز مانند اهدای عضو می شود حتی افراد دیابتی و فشارخون و بیماری های روماتیسمی لوپوس هم می توانند عضو خود را اهدا کنند.
