بوراکس دکاهیدرات (یا سدیم تترا بورات) با فرمول شیمیایی Na2B4O7.10H2O فرمی از سدیم بورات طبیعی است که متشکل از بوریک اکسید (B2O3)، سدیم اکسید و آب ، نمک قلیایی ،سفید و بلوری با بافر و خاصیت گدازنده است. وزن مولکولی بوراکس دکا 4/381g/mol میباشد. این ترکیب به صورت پودر یا دانه های گرانوله منبع مهمی از B2O3به خصوص در فرآیندهایی است که حضور همزمان سدیم مورد نیاز است.
مشخصات بوراکس
دمای ذوب: ۷۴۳ درجه سانتی‌گراد
دمای جوش: ۱۵۷۵ درجه سانتی‌گراد
چگالی: ۱.۷۳ و ۲.۴ گرم بر سانتی متر مکعب
حلال های بوراکس: اتیلن گلیکول، دی اتیلن گلیکول، متانول، استون و آب
بوراکس، همچنین با نام‌های بورات سدیم، سدیم تترا بورات، دی سدیم تترا بورات شناخته شده است که بوراکس یک ترکیب مهم بور، یک ماده معدنی و نمک اسید بوریک است..از این فرمول Na۲ [B۴O۵ (OH) ۴] · ۸H۲O نیز برای بوراکس استفاده می‌کنند. پودر بوراکس سفید است که شامل کریستال‌های بی‌رنگ نرمی است که در آب حل می‌شوند. تعدادی از این دست مواد معدنی و یا ترکیبات شیمیایی که در مقدار آب کریستال آنها متفاوت هستند، به‌عنوان بوراکس نامیده می‌شوند، اما از این واژه معمولا برای دکاهیدرات استفاده می‌شود. بوراکس تجاری تا حدی دهیدرات(خشک) هستند. بوراکس به‌راحتی به اسید بوریک و بورات‌های دیگر تبدیل می‌شود که کاربرد زیادی دارند. بوراکس با اسید هیدروکلریک برای تشکیل بوریک اسید نیز واکنش می‌دهد. هنگامی‌که بوراکس به یک شعله اضافه می‌شود، رنگ سبز متمایل به زرد تولید می‌کند. بوراکس به‌علت رنگ زرد سدیم در آتش‌بازی استفاده نمی‌شود. اسید بوریک برای رنگ‌آمیزی شعله متانول به سبز روشن استفاده می‌شود. بوراکس برای اولین بار در بستر دریاچه خشک در تبت کشف شد و از طریق جاده ابریشم به شبه جزیره عربستان در قرن هشتم میلادی وارد شد. بوراکس به‌طور طبیعی از رسوب تبخیر توسط تبخیر مکرر دریاچه‌ها رخ می‌دهد. بوراکس همچنین می‌تواند به‌صورت مصنوعی از سایر ترکیبات بور ساخته شود. بوراکس به‌طور طبیعی(که با نام تجاری Rasorite-۴۶ یا (کرنیت-۴۶) در ایالات متحده آمریکا و بسیاری از کشورهای دیگر) از فرآیند بلوری‌شدن خالص‌سازی می‌شود.
کاربرد بوراکس
بوراکس دارای کاربردهای فراوانی است. بوراکس در ترکیب بسیاری از مواد شوینده، لوازم آرایشی و مینای دندان است. از بوراکس برای ساخت محلول‌های بافر در بیوشیمی، به عنوان بازدارنده آتش، یک ترکیب ضد قارچی، در تولید فایبرگلاس، به عنوان فلاکس در متالورژی، محافظ جذب نوترون برای منابع رادیواکتیو، در آشپزی، به عنوان یک ماده برای دیگر ترکیبات بور، و همراه با اسید بوریک برگشت پذیر به‌عنوان آفت‌کش مفید است.
کاربرد بوراکس در محصولات خانگی
کاربرد بوراکس به‌عنوان بافر pH
کاربرد بوراکس به‌عنوان یک عامل در ترکیبات پیچیده
کاربرد بوراکس به‌عنوان عامل نرم‌کننده آب
کاربرد بوراکس به‌عنوان فلاکس
کاربرد بوراکس در استخراج معدن طلا
کاربرد بوراکس به‌عنوان فلوبر
کاربرد بوراکس در مواد افزودنی‌غذایی
از کاربردهای دیگر بوراکس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:ترکیب شیشه، سفال و سرامیک، ترکیب ضد قارچ برای عایق سلولز، محلول ۱۰٪ برای پوست پشم گوسفند، برای حشره‌کش‌ها(به‌عنوان مثال سوسک‌های آلمانی) در ورودی‌های لوله و کابل، شکاف‌های دیوار و مکان‌های غیرقابل دسترسی که در آن حشره‌کش‌های معمولی مناسب نیستند.ضد قارچ پا، ماده اولیه برای سدیم پربورات مونوهیدرات که در مواد پاک‌کننده و همچنین برای اسید بوریک و دیگر بورات‌ها استفاده می‌شود.ماده اولیه اسید بوریک و یک ماده در پلی وینیل استات، پلی وینیل الکل، سم‌زدایی فلوراید، در استفاده از پوست مار برای مصارف صنعتی، عامل بافرکننده در استخر برای کنترل pH، به عنوان یک کود برای اصلاح عنصر بور، به عنوان ویتامین‌های مکمل تجاری، به عنوان جلوگیری از نشتی در موتور اتومبیل و جوشکاری .
خطرات و راهنمای حفاظت از بوراکس
بوراکس، سدیم تترا بورات ده آبه، بر اساس مطالعات، به شدت سمی نیست. میزان سمی بودن آن در موش‌های صحرایی به میزان ۲.۶۶ گرم بر کیلوگرم محاسبه شده است. این بدین معنی است که دوز قابل توجهی از موادشیمیایی برای ایجاد علائم شدید یا مرگ نیاز است و دوز مرگبار برای انسان‌ها نیست. در حشره‌کش‌ها، به‌عنوان یک ترکیب غیرکشنده برای انسان‌ها و بدون نگرانی است.
در یک ارزیاببی مجدد نشان داد نگرانی زیادی در ارتباط با سمی بودن بوراکس وجود ندارد.
اما برای کودکان در هنگام استنشاق بوراکس مانند استفاده از آن به‌عنوان پودر برای تمیز کردن فرش خطرناک است.
بیش از حد قرارگرفتن در معرض گرد و غبار بوراکس می‌تواند باعث تحریک تنفسی شود،
در صورت تماس طولانی مدت یک فرد با بوراکس ممکن است دچار ناراحتی‌های دستگاه گوارش از جمله تهوع، استفراغ مداوم، دردشکم و اسهال شود و تأثیراتی بر سیستم عروقی و مغز انسان مانند سردرد داشته باشد.
در اثر تماس طولانی مدت بوراکس با پوست باعث بثورات و قرمزی می‌شود.
مسمومیت شدید با بوراکس باعث قرمزی پوست کف دست‌ها، کف پا و حتی نارسایی کلیه می‌شود.
قرار گرفتن در معرض اسید بوریک به مدت زیاد می‌تواند بر روی رشد و باروری اثر منفی داشته باشد. مواجهه چندگانه با اسید بوریک می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.