اسید سیتریک خشک شیشه

اسید سیتریک، اسید آلی است که با فرمول مولکولی C₆H₈O₇  شناخته می‌شود. شکل ظاهری این ترکیب به‌صورت پودر جامد، کریستالی و سفیدرنگی است که دمای ذوب آن 153 درجه‌ی سانتی‌گراد و دمای جوش آن 175 درجه‌ی سانتی گراد است. قدرت اسیدی این ترکیب  زیاد است و این اسید به دو دسته‌ی اسید سیتریک خشک (آنهیدروز) و اسید سیتریک آبدار(منوهیدرات) تقسیم می‌شود.

نام آیوپاک آن2-هیدروکسی ، 1 و 2 و 3 پروپان تری کربوکسیلیک اسید(‎2-hydroxypropane-1,2 3-tricarboxylic  acid‎) است. این اسید توسط دانشمند ایرانی جابر بن حیان کشف گردید. این اسید را با نام‌های سیتریک اسید و جوهر لیمو و اسید لیمو نیز می‌شناسند.

اسیدیته اسید سیتریک ناشی از وجود سه گروه کربوکسی می‌باشد که می‌توانند پروتون از دست دهند. یون اسید سیتریک به نام سیترات معروف است. سیترات‌ها بافرهای خوبی برای کنترل PH محلول‌های اسیدی هستند. یون سیترات با بسیاری از فلزات نمک سیترات ایجاد می‌کند که مهم‌ترین آن سیترات کلسیم (جوهر لیمو) می‌‌باشد که برای نگه‌داری غذا از فساد و خوش‌طعم کردن آن بکار می‌رود. یون سیترات می‌تواند با فلزات ترکیبات کیلیتی ایجاد کند.

سیتریک اسید (جوهر لیمو) در صنایع غذایی به طور بسیار گسترده ای استفاده می شود. دارا بودن خصوصیت هایی مانند حلالیت بالا در آب، ترش کنندگی و ایجاد طعم دلپذیر، خواص بافری و غیر سمی بودن آن در حجم زیاد باعث افزایش کاربرد وسیع آن شده است و حدود 70درصد از این اسید و نمک‌ هایش در صنایع غذایی استفاده می‌شود در نوشابه‌سازی برای ایجاد طعم ترش و مطبوع و نیز برای بازدارندگی فعالیت میکروبی و تنظیم اسیدیته به کار می‌رود.

برای ایجاد طعم میوه‌ای و تنظیم pH در ژله‌‌ها، مرباجات و دسرها نیز از این اسید استفاده می‌شود. در غذاهای منجمد، چربی‌ها و روغن‌ها با تنظیمpH و ایجاد کمپلکس نمک بین سیترات ‌ها و فلزات کمیاب به عنوان آنتی اکسیدان و نگهدارنده عمل می‌کند، به طوری که زمان نگهداری ماهی منجمد و فرآورده‌ های دریایی زیاد می‌شود. همچنین از کاهش رنگ و طعم در میوه‌ های منجمد با خاصیت آنتی اکسیدانی و به دام انداختن فلزات کمیاب جلوگیری می کند.

همچنین از محلول بافری این اسید به عنوان پاک کننده برای حذف دی اکسید گوگرد از سوخت‌ های گازی کارخانجات برق وتصفیه‌ خانه‌ها استفاده می‌شود. از سایر موارد کاربرد آن می‌توان به صنایع رنگ ‌سازی، استخراج نفت و آب فلزکاری اشاره نمود. استر های اسید سیتریک با الکل ‌ها در محدوده وسیعی شناخته شده‌اند. استرهای تری اتیل، تری بوتیل و استیل تری بوتیل به عنوان یک نرم کننده غیرسمی در پلاستیک‌ سازی به ویژه در پلاستیک ‌های صنعت بسته‌بندی غذایی استفاده می‌شوند.

منبع:

https://tehranacid.com/

https://www.pkrad.com/index.php/fa/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/194-%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86.html