کات کبود ( Blue vitriol) با نام زاج کبود شناخته میشود که یک نمک با فرمول شیمیایی (CuSO4)به نام مس (||)سولفات (Copper (II) Sulfate) به عبارت دیگر ترکیبی از مس و گوگرد و اکسیژن مییاشد.مس بصورت کلی فلزی سمی و کشنده نیست اما برخی از نمک های آن سمی هستند مخصوصا نمک های مس یا کات کبود.
کات کبود در مقدار کمتر از 0.5 گرم, یک نمک کریستالی آبی رنگ و طعم فلزی است و در مقدار زیاد به عنوان یک سم محرک باعث تحریک معده و روده میشود که این اثر مسمومیت در 15 الی 30 دقیقه شروع میشود و مس سولفات موجود به دلیل داشتن خاصیت ضدقارچی به عنوان قارچ کش در کشاورزی و آزمایشگاه های تحقیقاتی استفاده میشود.این ماده قدرت حلالیت بالایی دارد و آب را به خوبی جذب میکند اما قبل از ترکیب شدن با آب بشکل پودری سفید رنگ است.این ماده در آب و متانول بخوبی قابل حل است و در آخر به شکل محلول در می آید و پس از حل شدن با آب , دمای آن را به مقدار قابل توجهی بالا میبرد,از کات کبود(مس(||) سولفات) به عنوان پادزهری برای مسمومیت با فسفر استفاده میکنند در صورتی که مصرف سولفات مس بیش از حد استاندارد باشد میتواند روی سلامت انسان وهمچنین محیط زیست تاثیر گذارد.
مضرات کات کبود برای انسان
آسیب به پوست:
در اثر برخورد سولفات مس با پوست باعث التهاب و خارش میشود پس بهتر است زمان استفاده از این ماده از دستکش استفاده شود.
آسیب به سیستم عصبی:
در صورت خوردن کات کبود فرد میتواند دچار بیهوشی و شوک شود.
تنگی نفس و ایجاد سرفه:
بوییدن و استنشاق این ماده باعث گلودرد و ایجاد بروز حساسیت و آسیب به قسمت تنفسی میشود و همچنین احساس خواب آلودگی و کم خونی را به دنبال دارد, سولفات مس یک اسید خورنده است که باعث به سوختگی در مری,زخم های سطحی و عمیق در معده و روده کوچک, خونریزی در روده و سوراخ شدن آن میشود.کات کبود یک محرک شدید پوست و چشم و محرک دستگاه تنفسی است و عوازض اصلی مصرف این ماده شامل همولیز داخل عروقی ,آسیب حاد کلیه و رابدومیولیز است.
ویژگی ظاهری کات کبود
کات کبود به رنگ آبی روشن است و و بخاطر واکنش حرارت زا در آب حل میشود.این ماده با آنالیز 24 تا 25 درصد بهترین نوع از سولفات مس است.بهترین نوع سولفات مس, اورال هست که از مس صنعتی در روسیه استفاده میشود.
کاربرد کات کبود
سولفات مس در کشاورزی برای دفع آفت و میکروب کش به عنوان سم استفاده میشود از این ماده به عنوان معرف در آزمایشگاه ها و به عنوان الکترولیت در باتری ها و در پزشکی به عنوان قارچ کش استفاده میشود همچنین مس به عنوان یک کاتالیزور مهم برای سنتز هم در جذب آهن و هم در گلبولهای قرمز کاربرد فراوانی دارد, از این ماده برای تولید مواد اولیه در صنعت تولید فیبر استفاده میشود که صنعت تولید فلز مقدار زیادی از سولفات مس را به عنوان الکترولیت در پالایش مس و برای تولید سیم های فولادی با روکش مس استفاده میکنندهمچنین در صنعت معدن از سولفات مس به عنوان فعال کننده در غلیظ شدن و شناورسازی سنگ معدن استفاده میکنند, از این ماده در استخر ها و مخازن برای از بین بردن جلبک ها استفاده میشود.
- عامل ضدعفونی کننده
- عامل ضد قارچ برای استفاده موضعی
- درمان کمبود مس
- کاربرد در قلم زنی و رنگ زنی
- شاخص برای کم خونی
- برای درمان قارچ
- استفاده در فرایند آبکاری
ضرر محیط زیستی
این ماده در هوا میتواند به راحتی منتشر شود و در آب محلول است.مس موجود در خاک میتواند از فعالیت های صنایع و ساخت و ساز بوجود امده باشد.این ماده بصورت گسترده در سطح خاک موجود است و تمایل زیادی به مواد آلی دارد و زمانی که خاک اسیدی باشد چسبندگی کمتری ایجاد خواهد کرد.
عوارض جانبی کات کبود
مس یک عنصر ارزشمند و کم یاب است که به صورت طبیعی در گیاهان وجود دارد, سولفات مس(کات کبود) یک ماده طبیعی و بی خطر نیست و اگر شخصی در معرض آن قرار گیرد میتواند بر روی او تاثیراتی داشته باشد اما در زمان استفاده برای محصولات کشاورزی این ترکیب پاک میشوند و هیچ خطری برای مصرف کننده ها وجود ندارد برای اینکه کات کبود وارد خاک شده و به رسوبات خاک متصل میشود و وارد گیاهان نمیشود.این ماده سمیت کم و ملایمی دارد و در صورتی ک باعث خوردن اتفاقی شوید اکثر اوقات با تحریک شدن گوارش باعت ایجاد استفراغ میشود, در صورتی که فرد علائم استفراغ نداشته باشد میتواند در معرض عوارض آن قرار گیرد که علائم مسمومیت با این ماده ایجاد طعم فلزی در دهان,احساس سوزش در قفسه سینه,حالت تهوع,سردرد,اسهال و تعریق بیش از حد میباشد.
فواید سلامتی
سولفات مس علاوه بر مضراتی که داشته مزایا و فوایدی نیز دارد که آن را به یک ماده شیمیایی ارزشمند و غیر قابل جایگزین تبدیل کرده است.بزرگترین فایده سلامتی کات کبود این است که برای کنترل رشد باکتری ها و قارچ ها در میوه ها سبزیجات استفاده میشود, کپک میتواند باعث ایجاد لکه هایی روی برگ و فاسد شدن گیاهان شود که کات کبودبه سلول ها آسیب رسانده و باعث مرگ انها میشود,ترکیب آن با آب و آهک به عنوان یک قارچ کش عکل کرده و برای محافظت از گیاهان استفاده میشود.در آب و هوای گرمسیری از آن برای دفع نرم تنان استفاده میشود که به شکل طعمه است و آفاتی مثل حلزون را که باعث آسیب به محصولاتو گیاهان میشود دفع میکند,قارچ ها و باکتری های ناشی از رشد جلبک ها در استخر ها را از بین برده و از ابتلا به بیماری قارچی پا ,عفونت قارچی که در آب و هوای گرم بین انگشتان پا رشد میکند جلوگیری میکند همچنین سولفات مس برای خطکشی لوله های فاضلاب یا زهکشی استفاده شود تا از رشد ریشه در آنها و ایجاد گرفتگی جلوگیری به عمل آید,کریستال زاج کبود به صورت مایع یا پودر بهترین و راحت ترین راه برای استفاده در تمیز کردن باغ ها,استخر ها هستند.
نتیجه گیری
در اخر به این میرسیم که کات کبود کاربردات فراوانی دارد از جمله در صنعت کشاورزی, اصلی ترین کاربرد کات کبود در کشاورزی میباشد که امروزه بسیار مورداستفاده قرار میگیرد همچنین با توجه به معایب حتما توصیه میشود که قبل از استفاده ای این ماده مراقبت های اولیه صورت گیرد تا از احتمال بروز هر گونه خطر جلوگیری شود.
یکی از گریدهای آزمایشگاهی مس (II) سولفات KN می باشد. برای خرید می توانید این محصول با شماره 02188812738 تماس حاصل فرمایید.