دستگاه اسکرابر هوا

دستگاه اسکرابر هوا (Air Scrubber Device) علاوه بر اینکه در صنایع مختلف کاربردهای مهم و زیادی دارد، از تجهیزات مهم آزمایشگاهی محسوب می‌شود چرا که بخارها و گازهای حاوی ذرات آلاینده مثل گازهای اسیدی که در محیط‌ های آزمایشگاهی منتشر می‌شوند خطرات بسیاری برای ما و سایر دستگاه‌ها دارند. استفاده از هود و رهاسازی این گازهای آلوده به بیرون از آزمایشگاه نیز خطر آسیب به محیط زیست را به همراه دارد. بنابراین استفاده از دستگاهی که گازهای خروجی اسیدی را جمع کرده و سپس روی آن خنثی سازی و پاکسازی انجام دهد بسیار ضروری است.

اسکرابر آزمایشگاهی

معرفی دستگاه اسکرابر هوا :

تاریخچه‌ی دستگاه اسکرابر به سال 1859 برمی‌گردد که در زیردریایی Ictíneo از اسکرابر کربن دی‌اکسید استفاده شده بود. اسکرابرها از وسایل اولیه‌ی کنترل انتشار گازها به ویژه گازهای اسیدی هستند. به این صورت که برخی از ذرات و یا گازها را از جریان‌های اگزوز صنعتی حذف کرده و به این ترتیب آلودگی هوا را کنترل می‌کند. چرا که در جریان ‌های گازی ممکن است بطور اتفاقی و ناخواسته آلاینده‌هایی وجود داشته باشد که باعث آلودگی جریان شوند که اسکرابر وظیفه‌ی شستشو و پاکسازی این آلودگی‌ها را با استفاده از مایعات برعهده دارد. همچنین درون جریان‌های اگزوز کثیف نیز، رقیق‌کننده خشک یا دوغاب تزریق می‌شود تا اسکرابر جریان را از گازهای اسیدی پاکسازی کند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی دستگاه‌های پیشرفته‌ تصفیه کننده هوا برای از بین بردن میکروب‌ها و گازهای سمی از محیط تولید شده‌اند که قابلیت استفاده در مکان‌های مختلفی را دارند.

تصفیه هوای آزمایشگاهی

انواع دستگاه اسکرابر:

بزرگترین وجه تمایز بین انواع دستگاه اسکرابر هوا که باعث دسته بندی آنها به سه دسته اصلی شده، بر اساس نوع ماده‌ای است که از آن آنها برای حذف آلاینده ها استفاده می کنند.

اسکرابر مرطوب (Wet Scrubber):

اصلی ترین نوع دستگاه اسکرابر هوا که نسبت به سایر اسکرابرها مزیت‌های بیشتر و اصلی‌تری را شامل می‌شود، اسکرابر مرطوب است که از یک مایع یا محلول آبی که معمولا آب است برای شستشوی جریان های گاز یا اگزوز استفاده می کند که ذرات آلاینده را جذب و حل می‌کند. اما به طور کلی اینکه از چه نوع مایعی استفاده شود تا بتواند آلاینده مدنظر را از جریان گاز بیرون بکشد، بستگی به ترکیب شیمیایی و بار الکتریکی آن دارد.

مزایا:

کاربردهای همه کاره، راندمان جمع آوری بالا، سایز کوچک و جمع و جور بودن از مزایای این نوع اسکرابر است. این اسکرابر برخلاف سایر سیستم های فیلتراسیون برای مدیریت کردن جریان های گازی که دما و رطوبت بالایی دارند مناسب است. همچنین چون باعث مرطوب کردن آلاینده می‌شود بیشتر در مقابل مواد اشتعال پذیر قابلیت استفاده دارد.

معایب:

عوارض دفع و هزینه های بالای عملیاتی از معایب این اسکرابر می باشد. این نوع اسکرابر دوغاب غلیظی از آلاینده هایی که جذب می کند به وجود می‌آورد که خطرات زیادی دارد و باید تصفیه و دفع آن ها به درستی و طبق دستورالعمل‌های دفع زباله های خطرناک صورت گیرد.

تصفیه هوای مرطوب

اسکرابر خشک (Dry Scrubber):

در مقابل اسکرابر مرطوب، اسکرابر خشک را داریم که برخلاف نوع مرطوب برای شستشوی جریان ها از یک محیط خشک برای حذف آلاینده استفاده می‌کند و اسکرابر خشک فیلتر پارچه‌ای یک نوع رایج آن است که برای جذب ذرات آلاینده از یک لایه پارچه یا مواد متخلخل دیگری استفاده می‌کند.

فیلتر دستگاه تصفیه هوا قسمتی از دستگاه تصفیه کننده هوا یا همان اسکرابر است که امروزه با تکنولوژی تنظیم سرعت های متفاوت و تایمر برای دسترسی راحت کاربران موجود می‌باشد.

اسکرابر خشک از دو روش اساسی استفاده می‌کند که شامل تزریق جاذب خشک و جذب اسپری خشک کن می‌باشد.

در روش اول یک جاذب تزریق شده و گاز مستقیما از آن عبور کرده و مخلوط می‌شوند. سیستم اسکرابر اسیدهای موجود در گاز را جذب کرده و نمک های جامد تولید می‌کند. انژکتورهای جاذب خشک (DSIs) عنوانی است که این نوع اسکرابرهای خشک را با آن می شناسند.

روش دوم، جذب اسپری خشک کن است. دوغاب قلیایی را در جریان گاز اسپری کرده و گازی که خارج می‌شود گرمایی دارد که باعث تبخیر قطرات آب می‌شود و این باعث غیر اشباع بودن گاز تصفیه شده خروجی از سیستم است. عنوان دیگر این نوع اسکرابر خشک، اسپری خشک کن (SDAs) می‌باشد.

مزایا:

دفع ساده‌تر زباله، تعمیر و نگهداری کمتر، سایز و اندازه کوچکتر از مزایای این نوع اسکرابر هستند.

معایب:

این نوع اسکرابر نسبت به مرطوب کارایی کمتری در دفع سموم دارد. محدودیت راندمان و نیاز به واکنش دهنده ها از دیگر معایب این نوع اسکرابر است.

تصفیه هوای خشک

اسکرابر الکتروستاتیک (Electrostatic Scrubber):

دستگاه اسکرابر الکتروستاتیک به دلیل عدم استفاده از هیچگونه فیلتری، نسبت به دو نوع خشک و مرطوب منحصربه‌فردتر است و به جای استفاده از یک نوع ماده برای جذب و حذف ذرات آلاینده از میدان الکتریکی استفاده می‌کنند. روش کار به این صورت است که دستگاه ذرات آلاینده را باردار می‌کند و سپس ذرات باردار به یکی از صفحات دستگاه که بار مخالف دارند جذب می‌شوند.

اسکرابرهای الکترواستاتیک باتوجه به شیوه دفع آلاینده هایی که جمع آوری می کنند به دو دسته تقسیم می‌شوند: اسکرابر الکتروستاتیک خشک و اسکرابر الکتروستاتیک مرطوب.

مزایا:

راندمان جمع آوری بالا، ظرفیت زیاد و هزینه عملیاتی کم از مزایای اسکرابر الکتروستاتیک است.

معایب:

داشتن سایز بزرگ که باعث اشغال کردن مساحت زیادی می‌شود و همینطور عدم فیلتر کردن گازها که باعث ایجاد محدودیت در بسیاری از عملیات صنعتی آلاینده های گازی می‌شود، از معایب این نوع اسکرابر می‌باشد.

جمع بندی:

در این مقاله به معرفی دستگاه اسکرابر هوا و سه نوع آن پرداخته و مزایا و معایب هرکدام ذکر شده است تا با شناخت آن ها باتوجه به هدف مدنظر از نوع مناسب آن استفاده کرد. مهم ترین مزیت استفاده از دستگاه‌های تصفیه کننده هوا این است که می‌توانند به تاسیسات صنعتی و آزمایشگاهی کمک کنند تا با مطابقت با مقررات حفاظت از محیط زیست، فرآیندهای خود را دوستدار محیط زیست کنند.